دانشجوی دکترای سیاستگذاری علم و فنّاوری دانشگاه تهران
چکیده
هدف: یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های رهبران استراتژیک، خلق یک چشم‌انداز مؤثر است که مبتنی بر باورهای افراد و متجلی در رفتار بلندمدت سازمان باشد. مقالۀ حاضر به تبیین چارچوب مفهومی فرایند تأثیر باورهای توحیدی رهبران بر چشم‌انداز سازمان پرداخته است. روش: برای دستیابی به هدف پژوهش، با مدیران صنایع مختلف کشور، مصاحبه اکتشافی صورت گرفت و چشم‌انداز، مأموریت و ارزش‌های سازمانی چندین شرکت برتر دنیا بررسی شد. مصاحبه شوندگان با استفاده نمونه‌گیری هدفمند و با کمک روش گلوله برفی برگزیده شدند. داده‌های گردآوری شده با استفاده از نظریۀ داده‌بنیاد (رویکرد گلیزر) تحلیل شدند. یافته‌ها: پس از انجام مراحل گردآوری داده‌ها و تحلیل با کمک نظریه داده‌بنیاد،33 مفهوم و در نهایت 10 مقوله به عنوان متغیّرهای مؤثر در فرایند تأثیر باورهای توحیدی رهبران بر چشم‌انداز سازمان شناسایی شدند. نتیجه‌گیری: علاوه بر شناسایی رابطه میان متغیّرهای فرایند تأثیر باورهای توحیدی بر چشم‌انداز سازمان، نتایج دیگری نیز حاصل شد: در این پژوهش ماهیت واحدی برای چشم‌انداز شناسایی نشد؛ یعنی چشم‌انداز می‌تواند یک سبک، فرایند، یک محتوا یا زمینه باشد؛ دیگر آنکه توجه به موضوعاتی چون: زمان، مکان و حرکت در فلسفۀ اسلامی برای تبیین چشم‌انداز توحیدی بسیار حائز اهمیت است و چشم‌انداز توحیدی، چشم‌انداز سازمان یا انسان موحّد است و روش اصلی پردازش آن اکتشافی است. در نهایت اینکه، موضوع باورهای معنوی و توحیدی با موضوعات حکمت و برکت در ادبیات اسلامی ارتباط تنگاتنگی دارند که در این مقاله تا حدی تبیین شده است.
)