1دانشجوی دکتری مدیریت رفتاری، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، ایران
2دکتری مدیریت منابع انسانی، استادیار گروه مدیریت بازرگانی، دانشگاه هرمزگان، ایران.
3دانشجوی دکتری مدیریت بازاریابی، دانشگاه یزد، ایران.
چکیده
هدف: هدف پژوهش حاضر، ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ مؤلفه‌های فرهنگ سازمانی از منظر نهج‌البلاغه و رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی آنها برای اعضای هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس از منظر دانشجویان مقطع دکتری این دانشگاه بود. در این پژوهش، فرهنگ سازمانی از منظر نهج‌البلاغه و 9 مؤلفۀ آن شامل اخلاص، یادگیری و دانش‌افزایی، وجدان کاری، بهبود مستمر، مردم‌داری، نظم و انضباط، مشورت و هم‌اندیشی، خود ارزیابی و عدالت در نظر گرفته شد. روش: پژوهش حاضر، کاربردی و از نظر نحوۀ گردآوری داده‌ها نیز توصیفی از نوع پیمایشی است. برای اولویت‌بندی مؤلفه‌های فرهنگ سازمانی از آزمون فریدمن استفاده شده است. جامعۀ آماری تحقیق، شامل کلیۀ دانشجویان مقطع دکتری دانشگاه تربیت مدرس تهران بود. نمونۀ آماری تعداد 270 نفر از دانشجویان بودند که به صورت تصادفی و از طریق فرمول کوکران به دست آمد. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ، روایی محتوا با استفاده از نظر متخصصان آشنا به موضوع پژوهش و روایی سازه نیز با بهره‌گیری از معادلات ساختاری تأیید شد. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS و PLS استفاده شد. یافته‌ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که یادگیری و دانش‌افزایی به عنوان مهم‌ترین مؤلفه و ابعاد مختلف عدالت در ردۀ دوم اهمیت مؤلفه‌های فرهنگ سازمانی از منظر دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس قرار دارند. نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های پژوهش برای ارتقای فرهنگ سازمانی مبتنی بر نهج‌البلاغه باید بر یادگیری و دانش‌افزایی اساتید و همچنین رعایت عدالت، بیش از سایر موارد تأکید کرد.
- نهج‌البلاغه. ترجمه سید جعفر شهیدی(1389). تهران: انتشارات و آموزش اسلامی.
- پورعزت، علی‌اصغر؛ حمزه خواستار، غزاله طاهری عطار، محمدمهدی فراحی و عباس نرگسیان(1387). «الگوی مطلوب طراحی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی ایران در عصر جهانی شدن». دانشگاه اسلامی، ش 12 (40): 22-3.
- جوادی آملی، عبدالله(1382). تفسیر موضوعی قرآن کریم. مراحل اخلاق در قرآن. قم: اسراء.
- رحیمی، محمدرضا(1391). «نهادینه‌سازی وجدان کاری با رویکرد اسلامی». اسلام و پژوهشهای مدیریتی، ش 2 (1): 29-5.
- رضایی، حسین و اسماعیل سبزی‌کاران(1390). «بررسی اثر فرهنگ اسلامی بر رفتار شهروندی سازمانی؛ موردکاوی دفاتر پلیس+10 شهر تهران». نظم و امنیت انتظامی، ش 3 (4).
- زراعت، عباس(1376). «راه‌های اسلامی شدن دانشگاهها». دانشگاه اسلامی، ش 7 (17).
- سلطانی، محمدرضا(1391). «تحلیل وضعیت و طراحی الگوی مطلوب فرهنگ سازمانی یکی از سازمانهای نیروهای مسلح مبتنی بر مبانی دینی و ارزشهای انقلاب اسلامی». مدیریت اسلامی، ش 20 (1): 122-99.
- سند دانشگاه اسلامی(1392). مصوبۀ شورای عالی انقلاب فرهنگی.
- عسکری وزیری، علی؛ حسن زارعی متین و علینقی امیری(1391). «ارائۀ الگوی مؤلفه‌های فرهنگ سازمانی با رویکرد اسلامی مبتنی بر نهج‌البلاغه». مدیریت در دانشگاه اسلامی، ش 1 (3): 422-401.
- عیوضی، علی‌اشرف(1380). «قطره‌ای از دریا: سیری در اندیشه‌های امام خمینی دربارۀ دانشگاه اسلامی». دانشگاه اسلامی، ش 6 (14): 22-11.
- فرمهینی فراهانی، محسن و سید علیرضا صفوی(1391). «مؤلفه‌های فرهنگ مطلوب دانشجویی در قرآن و سنّت». فرهنگ در دانشگاه اسلامی، ش 2 (1): 102-81.
- فضل الله، محمدحسین (1405ق). من وحی القرآن، جلد 13، چاپ 3. بیروت: دارالزهرا للطباعه و النشر و التوزیع.
- قورچیان، نادرقلی و محمدعلی نادی(1383). دایره‌المعارف آموزش عالی، جلد اول. تهران: بنیاد دانشنامۀ بزرگ فارسی.
- کلینی رازی، محمد بن یعقوب(1365). الکافی، ج 2. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
- کوی، لی‌تان(1378). آموزش و پرورش: فرهنگها و جوامع. ترجمه محمد یمنی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
- محمدی، حمید(1380). مفردات قرآن. قم: مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی دارالذکر.
- مطهری، مرتضی(1381). مجموعه آثار؛ ج 21: اسلام و نیازهای زمان. تهران: صدرا.
- مظلومی، نادر؛ محمود زمانی، میرعلی سیدنقوی و عارفه ربانی(1393). «رابطۀ یادگیری سازمانی، بهبود مستمر و اعتماد میان سازمانی با عملکرد سازمانی». پژوهشنامۀ بیمه، ش 29 (2).
- مقیمی، محمد(1387). «اخلاق سازمانی، جوهرۀ فرهنگ سازمانی کارامد». فرهنگ مدیریت، ش 17.
- نوروزی، نوشین(1382). تبیین فرهنگ سازمانی در هزارۀ سوم. رسالۀ دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
- هادوی‌نژاد، مصطفی؛ ولی‌الله نقی‌پورفر و حسن دانایی‌فرد(1390). «پیش‌فرضها و ارزشهای فرهنگ سازمانی اسلامی: پژوهشی در چارچوب مدل فرهنگ سازمانی اسلامی شاین». دانشور رفتار، ش 47 (2): 120-93.
- هویدا، رضا و راضیه آقابابایی(1388). «بررسی تطبیقی مدل چهار مرحله‌ای خود ارزیابی در اسلام با استراتژی‌های رفتارمحوری خود محوری». مطالعات اسلام و روان‌شناختی، ش 3 (5). 153-143.
- یمنی دوزی سرخابی، محمد(1382). برنامه‌ریزی توسعۀ دانشگاهی: نظریه‌ها و تجربه‌ها. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
- یمنی دوزی سرخابی، محمد(1380). درآمدی بر بررسی عملکرد سیستمهای دانشگاهی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
- Nahjolbalaghah. Translated by Seyyed Jafar Shahidi (2010). Tehran: Publications of Islamic Training: 100-250.
- Aivazi, A.A. (2001). “Drop from a sea: Tracing the thoughts of Imam Khomeini on the Islamic University”. Islamic University, 6 (14): 11-22.
- Askari Vaziri, A.; H. Zarei Matin & A. Amiri (2012). “Providing a Model of Organizational Culture Components with the Islamic Approach Based on the Nahjolbalaghah”. Management at the Islamic University, 1 (3): 401-422.
- Chiellini Razi, M. (1986). Alkafi. Tehran: Dar-ol-Kotobe Eslami. Second Volume.
- Cui, L.T. (1999). Education & Training: Cultures and Societies. Translated by Mohammad Yamani. Tehran: Shahid Beheshti University.
- Document of Islamic University (2013). Approval of Supreme Cultural Revolution Council.
- Farmahini Farahani, M. & A.R. Safavi (2012). “Components of Favorable Student Culture in the Quran and Tradition”. Culture at the Islamic University, 2 (1): 81-102.
- Ghoorchian, N. & M.A. Nadi (2004). Encyclopedia of Higher Education. Great Persian Encyclopedia Foundation: First volume.
- Hadavinejad, M; V. Nagipourfard & H. Danaeefard (2011). “Assumptions and Values of Islamic Organizational Culture: a Research in the Framework of Shine Islamic-Organizational Culture Model”. Daneshvar Raftar, 47 (2): 93-120.
- Hovieda, R. & R. Aghababaei (2009). “A Comparative Study of Four-Stage Model of Self-Evaluation in Islam with the Self-Centered Behavioral-Focused Strategies”. Semiannual Journals of Islamic and Psychological Studies, 3 (5): 143-153.
- Jaafari Tabrizi, M. (1997). The Sound of Human Justice. Translated by Hadi Khosro Shahi. Qom: Khorram Publication.
- Javadi Amoli, A. (2003). Thematic Commentary of the Holy Quran: Stages of Morality in the Qur'an. Qom: Asra Publication.
- Mazloomi, N.; M. Zamani, M.A. Seyed Naghavi & A. Rabbani (2014). “The Relationship between Organizational Learning, Continuous Improvement and Inter-Organizational Trust and Organizational Performance”. Insurance Journal, 29 (2).
- Moghimi, M. (2008). “Organizational Ethics, the Essence of Efficient Organizational Culture”. Journal of Management Culture, 17.
- Mohammadi, H. (2001). Quran Materia. Qom: Cultural-Research Institution of Darollzaker.
- Motahhari, M. (2002). Collected Works: Islam and the Needs of the Times. Vol. 21. Tehran: Sadra Publication.
- Norouzi, N. (2003). Explain the Organizational Culture in the Third Millennium. Doctoral Dissertation of Islamic Azad University. Science and Research Branch of Tehran.
- Pourezatt, A.A.; H. Khastar, G. Taheri Attar, M.M. Farahi & A. Nargesian (2008). “The Desirable Pattern of Iranian Universities and Higher Learning Institutions in the Globalization Era”. Islamic University, 12 (40): 3-22.
- Qelich, V. (2010). “Distributive Justice Criteria: Comparative Comparison of John Rawls and Martyr Motahhari Perspectives”. Scientific Journal of Islamic Economic Studies, 3 (1): 145-163.
- Rahimi, M. (2012). “Work ethic Institutionalization with the Islamic Approach”. Islam and Management Research, 2 (1): 5-29.
- Rezaei, H. & E. Sabzikaran (2011). “Effect of Islamic Culture on Organizational Citizenship Behavior (Case Study: Offices of Police+10 in Tehran)”. Journal of Disciplinary Order and Security, 3 (4).
- Shajeri, J. (2008). “Responding and social and Individual Responsibility of Concepts and Viewpoints”. 9th National Congress on Medical Education, Yazd, March, 4-6: 2.
- Soltani, M. (2012). “Situation Analysis and Designing the Optimal Organizational Culture in One of the Armed Forces Organizations Based on the Religious Foundations and Values of the Islamic Revolution”. Semiannual Journals of Islamic Management, 20 (1): 99-122.
- Yamani Dozi Sorkhabi, M. (2001). An Introduction to Investigate the Performance of Academic Systems. Tehran: Shahid Beheshti University.
- Yamani Dozi Sorkhabi, M. (2003). Planning the Academic Development: Theories and experiences. Tehran: Shahid Beheshti University.
- Zarsazan, A. (2014). “Rationalism, Functions and Strategies in the Development of Religious Community with Regard to the Quran”. Journal of Religious Research, 28.
Zeraat, A. (1997). “Islamization Ways of Universities”. Islamic University, 7 (17).
ابتدای صفحه